//uit Portland Or. ontvingen wij tot onze ontroering gisteravond om 12.00 u midnight het bericht dat er een serieuze keuze is gemaakt door de raad zicht te krijgen op het gebruik van cannabis, niet alleen dat, er werd gevraagd om waardevolle informatie/ liever gezegd: de stad Portland waar ook een roos naar is vernoemd - er is in de stad een belangrijke niet-botanisch genoemde tuin waarin ook innovatieve rozenbedden zijn opgenomen - is op zoek gegaan o.a. naar de laatste weetjes van onze Nederwiet - wanneer je je de wereldkaart voorstelt ongeveer op onze breedtegraad, dan merk je op dat zowel de lage landen geheel aan de westelijke rand van het continentaal plat liggen als Oregon een geheel westelijk aan de Pacific gelegen Staat is//
// het is nog altijd een dierbaar gekoesterd verlangen, hoewel ik het gebruik van wiet persoonlijk niet kan verdragen ivm een gevoelig luchtwegenstelsel, onderzoek te doen ten behoeve van de verbetering van de kwaliteit en de aanvoermogelijkheden van de Nederwiet - merkwaardig genoeg, maar de Here weet dan ook echt alles van ons af, ben ik afgelopen week gestuit op de resultaten van deze levendige wens: een belangrijke compilatie van historisch verantwoorde informatie en klassificering van de in Nederland bekende nuttige en geneeskundig gebruikte kruiden in een plantkunde boek, zo noem je dat, uit 1728/1738 - het was bij de bespreking van het zo gaarne ingeziene Hartekamp gebeuren dat het mij opviel hoeveel werkelijkheid de informatie mij kon verschaffen over de kruiderijen waartoe ook onze Nederwiet behoort - ik kom daartoe dit te noteren uit gevoelde wens mijn kennis in deze in te zetten, n.b. de samenleving heeft altijd gezorgd voor stabiliteit op het gebied van financiele mogelijkheden wat het mij aangaat, dus maakt u zich vooral niet ongerust dat ik ergens mee zit - je kunt ook onderzoek doen naar de arbeidsvoorwaarden die Jean de France, le duc de Berry iten tijde van de woelingen in Frankrijk, ter beschikking stelde aan gegadigden voor het vervaardigen en componeren van zijn bekende getijdenboeken - in mijn wens is gegeven dat het betreft een Hortus Botanicus samengesteld door de bekende plantkundige Carl Linnaeus en de daarin begeleidend optredende heer Johan Burman, arts en botanicus te Leiden, beiden geinteresseerd in het kader van de onderzoekingen van de bankier George Clifford welke hij verrichte vanaf het kasteel van het landgoed de Hartekamp dat hij had laten bouwen zo rond 1702/05 op de landerijen van een boerderij die daar vanaf 1600 was gevestigd, het moet zo zijn geweest dat de duingrond een bijzondere aantrekkingskracht op Clifford heeft uitgeoefend, het kasteel zelf is zonder kosten of moeiten te sparen gebouwd en ontworpen door een oorspronkelijk vanuit Frankrijk afkomstige architect, ik geloof hij heet Mathot, en de stijl is ergens tussen de Louises in te noemen, neoklassicisme uit de jaren van aanvang voor de periode van de Verlichting welke aan mijn geliefde dorp Heemstede zeker niet ongemerkt voorbij is gegaan -
een vogel vertelt over zijn naam ons zelf en zelfstandig, wij vertalen de berichten naar een menselijke naamgeving/ |
- je moet wel bedenken dat het begin van een nieuwe cultuurperiode voor de zakelijke ondernemingen en markt afhankelijke instellingen altijd een zekere vorm van risico met zich mee brengt, in mijn dorp zeiden evenwel die bewoners van de grote landgoederen zoiets als 'is niet aan eenieder die het aangaat een goed plantkundige verloren gegaan?' en al snel kunnen wij denken aan een degelijk opgezette vorm van samenwerking in de tuinen en overige natuurbeheerlijke landerijgoederen hetgeen natuurlijk ook goedkoper uitpakte terwijl geschoolde tuinknechten zeer schaars waren, er werd gedaan aan uitwisseling van de aldus verkregen informatie, de bankiers hadden kontakten over de gehele bekende economische wereld, terwijl er voor de lage landen nogal grondige herorientering plaatsvond op het gebied van de kennis van de planten, de bloemen, de struiken en de bomen, er was wat minder aandacht voor het gewone boerengewas maar die verantwoordelijkheden hadden deze druk bezette zakenmensen in een eerder stadium van plannen maken in gezamelijkheid van besluit uitbesteed aan ingezetenen die zich wat meer tijd en geld voor investeringen in de landbouw konden permitteren - uiteraard zijn er nog altijd de resterende gegevens na te zien, van gemeentewege vaak verzameld, in onze thans dikwijls niet meer voor publiek toegankelijke tuinen en aangelegde bospartijen is alles nog een keer in het echt te zien, maar weest blij: van de zo geprezen Engelse Landschapstijl voor landgoederen en tuinen had nog nooit iemand gehoord, de stijl van tuininrichting was op de bekende Hollandse gewoonten georienteerd en om onverklaarbare redenen waren de Franse stijlen niet zo geliefd in onze contreien - er waren wel betrekkingen met het toen minder bekende Chateau de Fontainebleau waar de stijl van tuininrichting heel anders is dan men zou verwachten - gelukkig had de architect van het kasteel van de Hartekamp een voorbeeld genomen aan de architectuur van het Palais de Versailles, zodoende kan ik stellen dat er enige vorm van internationale cultuur in die dagen reeds bespeurbaar is geweest - reden wellicht waarom G.Clifford te Heemstede in een vertrouwelijke mededeling genoteerd in zijn dagboek schrijft, dat hij in zijn nieuwe woonverblijf zo gelukkig is geworden omdat hij zijn gasten zo fraai kan ontvangen en feteren, in zijn achtertuin immers was ook een aanlegsteiger voor de trekschuit van Haarlem naar Leiden v.v. de reis naar Amsterdam duurde met de trekschuit ongeveer 8 uren hetgeen in die tijd een korte tijd heette voor zo'n afstand, aan wetenschappers had het de Hartekamp nooit ontbroken schrijft George elders - de opdracht die was afgegeven aan deze nieuw aangetrokken gestudeerde kracht, een Zweed of Deen je wist dat in die dagen niet precies, van afkomst geloof ik kwam Linnee uit een gelovige domineesfamilie, zou resulteren in een boekwerk opgedragen aan de bankier George Clifford sr. die gezorgd heeft voor die vrij open vraag aan Carl gesteld om zijn collectie in de tuinen en in de Orangerie en bibliotheek om de verzameling eens te ordenen - in werkelijkheid had nog nimmer een echte Hortus het daglicht gezien in die tijd, er waren wel botanische afbeeldingen en enkele beschrijvingen terwijl in Haarlem het Museum van Teyler's reeds een openbare toegankelijke kollektie herbergde eveneens op het gebied van de plantkunde - het in kaart brengen van de verzameling voor deze eerste en originele Hollandse Hortus (hortus betekent 'tuin') geschiedde op het landgoed, in de toen heel moderne Orangerie had Clifford alle mogelijke typen gedroogde bloemen, planten en kruiden klaar liggen waarnaar Carl had kunnen verlangen tijdens zijn reizen door Europa waarbij hij geen aanstelling voor hem geschikt had kunnen vinden, maar in de Republiek kende hij de botanicus en arts Burman, deze heeft hem bij de Cliffords geintroduceerd en aanbevolen - de latere Linnaeus geheten plantkundige en arts heeft op het landgoed van de Hartenkamp te Heemstede veel kunnen leren van de aanwezige planten en bloemen die hijzelf ook in de tuin wat meer ordelijk herplantte in overleg met zijn opdrachtgever en zijn vriend Johan, de in de tuinbelangen zeer deskundige Clifford verschafte hem niet zomaar wat gesubsidieerde bezigheden voor de gezelligheid en voor zijn aanzien, de door Clifford bijeengebrachte materialen en beschrijvingen waren vooraf reeds zorgvuldig beoordeeld op bruikbaarheid als botanische feiten - in Engeland, waar het bankiershuis ook opereerde, hadden de ontwikkelingen in de plantkunde een hoge vlucht genomen en uiteraard deed de bankier niets zonder vooroverleg, daar in Engeland behoorde de zorg voor het botanische leven meer toe aan de taken van sommige adellijke heren, vooral de dames hielden getrouw toezicht op de gang van zaken - van de contacten en uitgebreide documentatie, alsmede van het systematischer denken van zijn opdrachtgever heeft Linnaeus nogal wat geleerd - na het voltooien van wat hem aan arbeid voor het Huis te verrichten was gevraagd, en hij had dus meer kunnen betekenen dan hoe deze vraag hem was voorgelegd, vooral de Bank was erg te spreken gebleken op dit punt, zijn in onderling overeenkomstige verstandhouding Clifford, Burman en Linnee ieder huns weegs gegaan, wij zullen hen later en elders weer aantreffen toen de onderlinge communicatie in de wetenschap was verbeterd, zij gingen elk door naar hun verdere plannen - in het gewas blijkt ons Carl zover gevorderd dat hij kon terugkeren naar Zweden en waar zijn overkomst en vestiging was gevraagd bij de Universiteit van Uppsala en hij toestemming verkreeg zich van over de gehele wereld planten te laten toesturen - dit zou resulteren in de later meer bekend gebleven Hortus Botanicus Linnaeus en het klassificatiesysteem waarmee Carl zo beroemd is geworden, hij had uiteraard wel meer medewerkers dan in het nu verre Hartekamp, daar liggen wel zijn gelukkige jaren verborgen in de spaarzame gegevens die ons zijn gebleven - de minder systematisch opgezette hortus van Clifford en zijn botanische beschrijvingen resulteerden in een min of meer geordende bijeenvoeging van de toen aan Clifford en zijn beide vrienden, die natuurlijk wel op het landgoed verblijf hadden, bekende planten en bloemen voor de Nederlanden, in de uitgave die in de loop der jaren tot aan 1738 gereed kwam werd de uiteindeijke naam Hortus Cliffortiae gegeven - tot de voor onze tijd actueel gebleven plantkundige kennisgaarde behoort al hetgeen waardevol is gebleken voor ons land en is voor onze moderne denkwijze bewaard, het onderzoek ernaar zal mij althans nooit loslaten - bedenk dat mijn geliefde Hertenbos in die tijd ook in beheer was bij Linnaeus - helaas is het onderzoek van mijn kant nog niet zo ver gevorderd dat ik de feitelijke achterliggende ordeningstructuur van de Hortus weet te ontcijferen maar de ideomatige ontdekking ervan heb ik al binnen kunnen halen - de heren Linnaeus en Burman hebben natuurlijk alle goede kruiderijen in hun witte langstelige aardewerken pijpen gestampt en opgerookt, lucifers waren er toen nog niet, tenminste, geen veiligheidslucifers, er waren misschien voor de beide zeer hooggeleerde heren wel zwavelstokjes - het is mij reeds bekend geworden dat zij bepaald een andere kijk op de kruiden hadden dan veelvuldig te horen is in onze dagen zowel vanuit de hoek van de wetgever als van de tevreden gebruikers - aan een originele uitgave van deze Hortus Cliffortiae is moeilijk te komen, wij zien nog wel wat daaraan te doen - opmerking: wie kennis op wetenschappelijk gebied wil verwerven zal altijd een vergelijking dienen te maken tussen tenminste twee eenheden van gegevens - zoals hierboven vermeld werd de uitgave door Linnaeus, wiens naam en functie wel op de kaft worden vermeld maar in een kleine letter gedrukt, in een groter zwieriger en krullerig rococo lettertype vermeld de uitgever, ongetwijfeld met aanwijzingen afgegeven door de trouwe vriend Johan Burman, dat het werk is opgedragen aan de heer George Clifford - wie het wat lijkt kan deze dingen nazien in de Wiki over Hortus Cl. -
illustratie: platnaoides acer - plataan acer |
opmerking: hoewel niet altijd overwogen in serieus te heten zinsverband is de bestudering en vooral ook het onderzoek, maar eveneens het verzamelen en vergeet niet de aquarelletjes in de botanische en arboretische wetenschappen meer een kunst te heten waar een kunde mee verbonden is dan dat het om harde wetenschappelijke feiten gaat, iets wat betreurenswaardig genoeg op het ogenblik nogal de tendens is is de poging dingenzg. met harde bewijzen te staven - het bastion van de bloemen- en plantenweelde kunnen wij gelukkig met een gerust hart tot een schier onneembaar slot verklaren - ongeveer zo'n soort verdediging als bij de EU: je kunt wel binnenkomen maar er weer uit weggaan is niet mogelijk/
een soort nederlandse inheemse distel |
//het moge de onbekende lezer duidelijk zijn dat dhr. Bur ten allen tijde zal beweren dat hij absoluut grote bezwaren heeft tegen het gebruik van softdrugs, hij deed dat altijd al wel op felle aandringende toon met grote gebaren van beide handen, maar op den duur is er niet meer naar zijn mening gevraagd, men wist dat toen zo langzamerhand wel, Bur bleef evenwel een geduchte tegenstander van alle wietgebruik//
Het moge onopgemerkt voorbijgaan wanneer vrienden niet zouden ingrijpen,/ nu de gemeente Portland in Oregon, bedenk wel dat aan de Universiteit van Oregon de relaties zijn bevestigd met de Universiteit van Honoluluh, ook de meer gevarieerde botanische samenstelling van de vegetatie op de Hawaii's is daar bekend, aangaf waardevolle informatie over cannabis en de plantkundige eigenschappen van de soortgegevens die aan die wereld van de hasjish en de wiet ten grondslag liggen en waarmee de samenvattende benaming als cannabis niet is verklaard, te willen inwinnen, tussen twee haakjes, die Willem Clemens, kennen jullie die al?... en de NOS zo aardig was mij op de hoogte te stellen van deze vorm van waardering voor onze landen en de vrijheid in deze dingen waarmee ons land zeer bekend is geworden in de wereld, de wetgeving is zeer uitvoerig en de jurisprudentie op dit gebied groot, ook aan de bedrijfstak ontbreekt het niet aan kennis en organisatievermogen - de gemeente Portland zou uiteraard wel eens een gearabiseerd instituut in den lande kunnen opdracht geven enkele boeken van de bekende arts Avicenna te raadplegen en in het engels te vertalen - n.b. er zijn enkele private communicatielijnen op 5/2nd waarover nooit iets wordt vermeld in de jaarverslagen - het gaat dus om een bron, zo noem je dat, die waardevol kan zijn: wat doet deze wispelturige heer van de bekende kant? Hij levert aan de botanische afdeling van de gemeentelijke rozentuinen in Portland USA de eerste bijdrage over het gebruik van cannabis vanuit Nederland aangevoerd, hedenmorgen is het stuk radiografisch gepasseerd omstreeks 6.30 h. Amsterdam Time -
//evenwel, wat nu over die rozen die wij wel zien zitten?
Geen opmerkingen:
Een reactie posten